Douanerechten

Douanerechtenverzekering (bron: TVM)
De meeste ondernemingen hebben direct of indirect, dagelijks of slechts incidenteel te maken met douanebepalingen. De Europese Unie (EU) is een douane-unie, dat wil zeggen dat zaken die zich in het vrije verkeer bevinden zonder enige beperking over het hele grondgebied van de EU kunnen worden vervoerd.

Binnen de EU worden geen invoerrechten meer geheven voor zaken afkomstig uit een ander land van de EU. Wel bestaan er nog verschillen tussen de diverse landen op het gebied van o.a. accijnzen en omzetbelasting.

Accijns
Accijns wordt bij invoer geheven op bepaalde, vooral luxe zaken zoals tabaksfabrikaten, alcoholhoudende dranken, wijnen, bieren en minerale oliën. Daarnaast wordt ook in het binnenland accijns geheven, bijvoorbeeld op binnen Nederland geproduceerde accijnsproducten.

Invoerrechten
Invoerrechten (officiële benaming is: douanerechten) worden geheven bij invoer van zaken die niet afkomstig zijn uit de EU. Douanevervoer houdt in dat deze zaken worden vervoerd over het grondgebied van de EU zonder dat er belasting wordt betaald. Hiervoor dient bij invoer in de EU aangifte te worden gedaan bij de douane.

De douane controleert vervolgens via de ingevulde en geretourneerde documenten of de zaken ook op de plaats van bestemming zijn aangekomen. Het is mogelijk ingevoerde zaken in een douane-entrepot op te slaan met opschorting van de invoerrechten.

Douanewetgeving
Volgens de douanewetgeving is in principe de aangever altijd aansprakelijk voor de correcte behandeling van de zaken en documenten, zodat een juiste aanzuivering plaatsvindt. Een vervoerder is géén aangever en zijn aansprakelijkheid is dan ook bepaald in de vervoerscondities. De CMR bepaalt dat voor de schadevergoeding moet worden uitgegaan van de factuurwaarde op het moment van afzending; tijdens het transport zijn de zaken nog niet ingeklaard in het land van ontvangst dus douanerechten behoren nog niet tot de factuurwaarde.

Indien de zaken worden doorvervoerd nadat deze zijn ingevoerd (bijvoorbeeld naar het losadres), dan zal de vervoerder wel de douanerechten moeten vergoeden. Helaas is een beroep op de limiet van 8,33 SDR alleen mogelijk op de materiële schade en niet op de douanerechten. Afhankelijk van de opdracht en de contractuele afspraken kan een (douane)expediteur wel als aangever worden aangemerkt.

De van toepassing zijnde douanewetgeving is een Europese wetgeving, zodat die in de hele Europese Unie gelijk is. In de praktijk blijkt echter dat de uitleg van het Europese recht, en van de toepasselijke vervoerscondities, door de verschillende rechters in de diverse landen nogal divers is. In bijvoorbeeld Frankrijk en Duitsland is het heel gebruikelijk dat bijvoorbeeld een wegvervoerder, in geval van schade of vermissing van zaken, wordt veroordeeld tot het vergoeden van de diverse douanerechten. In Nederland is dat eigenlijk alleen het geval indien er sprake is van opzet of grove schuld.

Douanerechtenverzekering
Een Douanerechtenverzekering dekt de aansprakelijkheid van de aangever of van diegene die als zodanig wordt aangemerkt. Gedekt zijn de te betalen douanerechten, eventuele boetes en kosten evenals kosten van verweer. Niet gedekt is de hoedanigheid van vervoerder.

Als de vervoerder wordt aangesproken tot het betalen van douanerechten als gevolg van schade aan of verlies van de lading, zal dit onder de vervoerderaansprakelijkheidsverzekering moeten worden geclaimd. Het is dan van belang of deze vervoerderaansprakelijkheidsverzekering hiervoor dekking geeft of dat deze zich beperkt tot uitsluitend de materiële schade aan de zaken.